آیا بیماری تیروئید (پرکاری و کم کاری تیروئید) در سگ و گربه رخ می‌دهد؟ بروز آن چقدر جدی است؟

از بیماری‌های رایج و جدی که سگ یا گربه ممکن است در طول زندگی خود با آن مواجه شوند، کم کاری یا پرکاری غده تیروئید در آن‌ها است که حتی می‌توانند زندگی حیوان را به خطر بیندازند. در کنار اقدامات درمانی، استفاده از غذاهای آماده با کیفیت که حاوی مقادیر کافی و متعادل از مواد مغذی مورد نیاز این بیماران هستند، نه تنها به بهبودی حیوانات خانگی کمک می‌کنند، بلکه اثرات پیشگیرانه نیز دارند. این درحالی است که اگر کیفیت محصول تجاری پایین باشد یا در آن برخی از نگهدارنده‌ها و افزودنی‌های مصنوعی به کار گرفته شده باشد، می‌تواند وضعیت سگ یا گربه مبتلا را وخیم‌تر کند. در هنگام تهیه محصولات باکیفیت، از مناسب بودن آن برای حیوان بیمار خود مطمئن شوید. نوع و مقادیر مواد مغذی همچون پروتئین، مواد معدنی و ویتامین‌های به کار گرفته شده در محصول را مطالعه نمایید، چراکه در این بیماران استفاده از برخی مواد مغذی همچون سلنیم ضروری است، در حالی که برخی دیگر بسته به پرکاری یا کم کاری تیروئید منع مصرف دارند.

غده تیروئید و اهمیت سلامت آن برای بدن حیوانات خانگی

غدد تیروئید در دو طرف نای در ناحیه گردن قرار دارند که دو هورمون حاوی ید به نام های T3 و T4 تولید می‌کنند. این دو هورمون بر بسیاری از فرآیندهای بدن تأثیر می‌گذارند. به طور کلی، هورمون‌های تیروئید، میزان متابولیسم یا سرعت انجام فرآیندهای بدن را تنظیم می‌کنند. برای مثال در تنظیم درجه حرارت بدن، متابولیسم چربی و کربوهیدرات‌ها نقش دارند.  ترشح هورمون تیروئید توسط زنجیره‌ای از رویدادها که از هیپوتالاموس شروع می‌شود تنظیم می‌گردد. مقدار ترشح این هورمون‌ها بسیار اهمیت دارد به طوری که مقادیر بیشتر و کم تر از حد تولید آن‌ها می‌تواند منجر به بروز بیماری در حیوان خانگی شما شود. هورمون‌های تیروئید در مقادیر طبیعی همراه با سایر هورمون‌ها مانند هورمون رشد و انسولین برای ساختن بافت‌های بدن همکاری می‌کنند. با این حال، هنگامی که این هورمون‌ها بیش از حد ترشح می‌شوند، می‌توانند منجر به تجزیه پروتئین‌ها و بافت‌ها شوند. بیماری‌های تیروئیدی اعم از کم کاری یا پرکاری تیروئید، تظاهرات بالینی گسترده‌ای دارند که از جمله آن تأثیر بر متابولیسم استخوان‌ها است و در در صورت عدم رسیدگی، حتی ممکن است باعث مرگ حیوان شوند.

توجه به رژیم غذایی چه اهمیتی برای حیوانات خانگی مبتلا به بیماری تیروئید دارد؟

برای سگ‌ها و گربه‌های مبتلا به کم کاری یا پرکاری تیروئید، رژیم غذایی یکی از جنبه‌های ضروری در مدیریت بیماری و حفظ سلامت حیوان خانگی شما است. بنابراین، به همراه تجویز روزانه داروها، لازم است رژیم غذایی سگ یا گربه شما تغییر کند. ممکن است لازم باشد از محصولات تجاری یا از برخی از مکمل‌ها در رژیم غذایی حیوان خانگی خود استفاده نمایید.

منظور از کم کاری تیروئید در سگ و گربه چیست؟

اگر غده تیروئید نتواند به اندازه کافی هورمون‌های مخصوص خود را تولید کند، کم کار در نظر گرفته می‌شود و ممکن است مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند. به این حالت کم کاری تیروئید می‌گویند که به طور معمول منجر به اضافه وزن و تنبلی در حیوانات خانگی مبتلا می‌شود. کم کاری تیروئید همواره با ضعیف شدن موها همراه است. این بیماری در سگ‌ها بیشتر از گربه‌ها رخ می‌دهد. معمولاً سگ‌های 4 تا 10 ساله مبتلا می‌شوند و نژادهای بیگل، دالماس، هاوانی، مالتیز، پیتبول و باکسر مستعد بروز آن هستند.  البته گاهی نیز حیواناتی با کمبود تیروئید متولد شده یا در اوایل زندگی به آن مبتلا می‌شوند که اغلب عقب افتادگی رشد و اختلال در رشد ذهنی را نشان می‌دهند، چراکه در طول دوره جنینی و در چند ماه اول زندگی، هورمون های تیروئید برای رشد و تکامل اسکلت و سیستم عصبی مرکزی بسیار مهم هستند. گرچه کم کاری تیروئید منجر به مرگ حیوان نمی‌شود (برعکس پرکاری تیروئید)، اما نیاز به درمان مادام العمر با هورمون‌های مصنوعی مانند لووتیروکسین دارد.

علائم کم کاری تیروئید در حیوانات خانگی چیست؟

برخی از علائم رایج در سگ‌ها و گربه‌های مبتلا به کم کاری تیروئید شامل موارد زیر است:

• کاهش فعالیت

• عدم تحمل سرما

• تغییر در اشتها و/یا وزن

• نازک شدن موها

• پوشش خارجی مات و کدر (از دست دادن شفافیت مو)

• چالش های رفتاری مانند افسردگی، پرخاشگری، اضطراب، ترس و تحریک پذیری

• ریزش بیش از حد موها

• پوسته پوسته شدن پوست

چه نوع رژیم غذایی برای حیوانات خانگی مبتلا به کم کاری تیروئید مناسب است؟

برای سگ و گربه‌ای که با کم کاری تیروئید دست و پنجه نرم می‌کند مهم است که یک رژیم غذایی کامل حاوی اسیدهای آمینه، ید، ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروبیوتیک، آنتی اکسیدان‌ها، پروتئین، چربی و کربوهیدرات مصرف کند. اولین اولویت شما در مورد تغذیه حیوان مبتلا به کم کاری تیروئید باید ارائه یک رژیم غذایی متعادل، با کیفیت و با قابلیت هضم بالا باشد. پروبیوتیک‌ها و فیبرهای پری‌بیوتیک می‌توانند به حیوان مبتلا کمک کنند تا تمام غذای خود را به خوبی هضم کند. غذاهای آماده با کیفیت در این موارد کار شما را آسان‌تر می‌کنند. استفاده از مواد معدنی یا به صورت تهیه مکمل یا در قالب غذاهای آماده از موارد دیگری است که در کم کاری تیروئید در بهبود شرایط اثر گذار است. ید برای عملکرد طبیعی تیروئید حیاتی است. کلپ، اسپیرولینا و سایر غذاهای غنی از ید می‌توانند فعالیت تیروئید را تقویت کنند. توجه به این نکته ضروری است که مقادیر بیش از حد ید نیز ممکن است مضر باشد و باعث وخیم‌تر شدن وضعیت کم کاری تیروئید شود. بنابراین، فرمولاسیون غذای حیوان مبتلا یا باید براساس یک محصول تجاری با کیفیت باشد یا باید توسط دامپزشک تعیین گردد.

بین کمبود سلنیوم و بروز کم کاری تیروئید نیز ارتباط وجود دارد. آنتی اکسیدان‌های مصنوعی که برای نگهداری برخی از غذاهای حیوانات خانگی استفاده می‌شوند می‌توانند دسترسی زیستی بدن به سلنیوم، ویتامین A و E را مختل کنند. بنابراین، در تهیه غذاهای آماده به حضور این افزودنی‌های مصنوعی توجه نمایید. به دنبال غذاهایی باشید که حاوی ویتامین A، ویتامین B، آهن و اسید فولیک باشند تا از عملکرد تیروئید و سلامت خون حمایت کنند. عنصر روی ماده معدنی دیگری است که برای عملکرد کلی سیستم ایمنی ضروری است و در بیش از 300 فرآیند آنزیمی و متابولیک از جمله هورمون‌های تیروئید نقش دارد.

منابع طبیعی که بعنوان غذاهای خانگی می‌تواند در این شرایط برای سگ یا گربه تأمین شوند شامل منابعی مانند ماهی، مرغ و گوشت هستند، زیرا باعث حفظ توده عضلانی بدون چربی می‌شوند. چربی‌های حیوانی مانند روغن ماهی و چربی مرغ انرژی مورد نیاز حیوان مبتلا را فراهم می‌کند. اسیدهای چرب ضروری همچنین مشکلات پوستی که سگ یا گربه شما در نتیجه کم کاری تیروئید با آن درگیر شده است را برطرف می‌کند.

مواد غذایی که سگ یا گربه مبتلا به کم کاری تیروئید نباید مصرف کند

ما در مورد غذا دادن به سگ و گربه مبتلا به کم کاری تیروئید صحبت کردیم. اما به همان اندازه اجتناب از برخی از غذاها نیز اهمیت دارد. خانواده سبزیجات براسیکا (کلم بروکلی، کلم، گل کلم، کلم بروکسل، شلغم) حاوی ترکیبی به نام گواترین هستند که به طور طبیعی می‌تواند باعث بروز کم کاری تیروئید شود. غلات نیز می‌توانند بر روی تعادل هورمون‌های تیروئیدی تأثیر گذارند. بنابراین، ترجیحاً از منابع فاقد غلات برای تغذیه سگ یا گربه مبتلا به کم کاری تیروئید استفاده کنید. نکات تغذیه‌ای دیگری که لازم است رعایت کنید آن است که در صورتی که تخم مرغ به حیوان خود می‌دهید، آن را کاملاً بپزید. از غذای سفره خود به حیوان مبتلا ندهید. گاهی نیز ممکن است با نظر دامپزشک، لازم باشد حیوان شما از مصرف غذاهای کنسرو شده پرهیز کند. همچنین در هنگام درمان دارویی، از مصرف مکمل کلسیم برای حیوان خود پرهیز کنید، چراکه کلسیم با جذب داروی لووتیروکسین تداخل دارد.

منظور از پر کاری تیروئید در سگ و گربه چیست؟

پرکاری تیروئید به معنای تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئیدی است. برعکس کم کاری، این بیماری در گربه‌ها بیش از سگ‌ها معمول است، به‌طوری‌که شایع‌ترین اختلال غدد درون ریز در گربه‌ها محسوب می‌شود. در آمریکا، 10٪ از گربه‌های بالای 10 سال مبتلا به پرکاری تیروئید می‌شوند. سگ یا گربه مبتلا به پرکاری تیروئید، به شدت غذا می‌خورد، با این حال دچار کاهش وزن می‌شود، زیرا غذا بدون اینکه جذب بدن شود، به سرعت از روده‌ها عبور کرده و به صورت اسهال خارج می‌شود. بی‌قراری، بیش فعالی و افزایش تعداد و شدت ضربان قلب از علائم حیوان بیمار است. با گذشت زمان، سمت چپ قلب ضخیم می‌شود و نوعی کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک ایجاد می‌کند که در نهایت منجر به نارسایی قلبی می‌گردد.

علائم بالینی سگ و گربه مبتلا به پرکاری تیروئید چیست؟

حیوان خانگی مبتلا ممکن است علائم زیر را نشان دهد:

• افزایش اشتها

• کاهش وزن

• تکرر ادرار

• افزایش فعالیت و تحریک پذیری

• تشنگی و عطش زیاد 

• تورم زیر گردن

• استفراغ

دامپزشک خود مشورت نمایید.

رژیم غذایی مناسب برای حیوانات خانگی مبتلا به پرکاری تیروئید

در موارد پرکاری تیروئید، تأمین غذای با کیفیت بسیار ضروری است. دلیل اهمیت این امر آن است که هرچه کیفیت غذا بهتر باشد، هضم بهتری اتفاق می‌افتد و به سگ یا گربه اجازه می‌دهد تا مواد مغذی بیشتری جذب کند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد زردچوبه می‌تواند به مدیریت پرکاری تیروئید کمک کند. افزودن برخی از گیاهان خانواده براسیکا (کلم‌ها) می‌تواند برای کاهش پرکاری تیروئید مفید باشد. 

به‌طور کلی گوشتخوارانی چون گربه نیاز به مقادیر بالایی پروتئین دارند و رژیم غذایی حیوان خانگی مبتلا به پر کاری تیروئید باید غنی از پروتئین باشد. پروتئین مسئول حفظ توده عضلانی است. بازیابی و حفظ بافت عضلانی در حیوانات خانگی مبتلا به پرکاری تیروئید با مصرف پروتئین صورت می‌پذیرد. 

در موارد پرکاری، میزان کربوهیدرات رژیم غذایی باید کم باشد. اکثر گربه‌های مبتلا به پرکاری تیروئید، به شکل تحت بالینی دچار دیابت نیز هستند، بنابراین میزان کربوهیدرات رژیم غذایی آن‌ها نباید از 10% کل کالری غذا بیشتر باشد. برای تولید هورمون تیروئید (تیروکسین)، بدن به ید نیاز دارد.

در موارد بیماری تیروئید، چگونه رژیم غذایی را تغییر دهیم و غذای جدید را جایگزین کنیم؟

اگر بیماری تیروئید تشخیص داده شد، به تدریج رژیم غذایی حیوان خانگی خود را تغییر دهید - رژیم غذایی قدیمی را به یکباره تغییر ندهید. در غیر این صورت ممکن است باعث ناراحتی معده در سگ یا گربه شما گردد. در چند روز اول با 25% مخلوط غذای جدید و 75% از غذای قدیمی شروع کنید، به تدریج مقدار غذای جدید را افزایش دهید، مشروط بر اینکه سگ یا گربه شما این تغییر را به خوبی تحمل کند. در خصوص میزان افزودن تدریجی رژیم جدید با  اما برای حیوانات خانگی مبتلا به پرکاری تیروئید، با نظر دامپزشک باید غذاهای حاوی ید بالا  محدود شود.

کلیه حقوق و امتیازات این مقاله متعلق به شرکت صنایع کیارام می‌باشد. باز نشر این مقاله در صورت ایجاد لینک مستقیم به این صفحه بلا مانع می‌باشد.